Chwytacz rotacyjny, czy wahadłowy?

Chwytacz rotacyjny, czy chwytacz wahadłowy? Uchwyt niski, czy uchwyt wysoki stopki? Czy system Matic pasuje do Twojej maszyny? Zastanawiałaś się kiedykolwiek jak jest zbudowana maszyna do szycia oraz którą jej wersję posiadasz?

To już trzecia część cyklu ABC szycia.

Mam nadzieję, że pierwsze dwa wpisy (o igłach i o niciach) wniosły coś do Twojego szyciowego doświadczenia. Na razie skupiam się na maszynach i przyborach, bo uważam że bez takiej podstawowej wiedzy, nie powinno się nawet siadać do maszyny 😉 Oczywiście nie musisz wiedzieć wszystkiego na raz, ale na pewno pierwsze co powinnaś bezwzględnie przeczytać, to instrukcja obsługi swojej maszyny. Warto być bardziej świadomym, bo to w przyszłości oszczędzi Ci sporo stresu i niewiadomych.

W tym poście skupię się na rodzajach chwytaczy jakie mamy w maszynach oraz rodzaju mocowania stopek. Na pewno spotkałaś się ze stwierdzeniem, że mocowanie może być wysokie albo niskie oraz że chwytacze mogą być rotacyjne i wahadłowe. Nawet jak jesteś zupełnie zielona i myślisz, że i tak nie zrozumiesz, to Cię rozczaruję… po tym wpisie zrozumiesz, bo już jaśniej się nie da 🙂

Do czego służy chwytacz i jakie mamy rodzaje

Chwytacz służy do chwytania, to tak najprościej. Chwytacz łapie pętlę nici podawaną przez igłę i przeprowadza ją wokół szpuleczki z dolną nicią, dzięki czemu zawiązuje się ścieg. W zależności od tego jaki ruch wykonuje chwytacz, możemy mówić o chwytaczach wahadłowych i rotacyjnych, a w starszych maszynach o czółenkowym wiązaniu ściegu.

Jeżeli nie widziałaś wpisu o igłach, to warto tam zajrzeć i uzupełnić wiedzę. Informacja o podcięciu w igle, po przeczytaniu tego posta, nabierze nowego znaczenia.

Chwytacz wahadłowy

Chwytacz wahadłowy pracuje na zasadzie wahadła, czyli jak sama nazwa wskazuje… waha się. Waha się jak wahadło w zegarze, czyli wykonuje pół obrotu, a następnie się cofa, wykonuje znowu połowę obrotu, znowu się cofa… i tak bez przerwy, żeby nie powiedzieć w kółko. Powyższa animacja pięknie to obrazuje. Maszyny wyposażone w taki chwytacz potrafią bardziej hałasować i osobiście nie spotkałam się, aby były montowane w maszynach szybkobieżnych. Tak jak w przypadku chwytaczy rotacyjnych o poziomej osi obrotu, konstrukcja i wszystkie elementy takiego chwytacza są metalowe, a co za tym idzie, ogólnie są bardziej wytrzymałe i mniej kapryśne odnośnie wyboru szpuleczek.

Chwytacz rotacyjny

Chwytacz rotacyjny, czyli obrotowy, wirowy – nie robi nic innego jak pracuje ruchem obrotowym. Jak sama nazwa wskazuje, robi obrót, czyli kręci się w kółko i podczas szycia nie cofa się. Z reguły są cichsze i dzięki swojej konstrukcji mogą pracować bardzo szybko.

Te dzielimy jeszcze na takie o:

1. pionowej osi obrotu
   Coraz częściej w maszynach domowych są montowane takie właśnie chwytacze. Przeważnie kosze na wkładaną od góry szpuleczkę są plastikowe, a więc delikatniejsze niż te metalowe. Bardzo łatwo jest im zrobić krzywdę źle skonstruowaną szpuleczką. Polecam wpis o niciach, w którym pokazuję różnicę w budowie szpuleczek. Mimo wszystko praca z takim chwytaczem jest bardzo przyjemna i dostęp do szpuleczki jest łatwiejszy, niż to ma miejsce przy wkładaniu szpuleczki do bębenka. Często otwór w płytce ściegowej jest przykryty przezroczystą zasuwką, dzięki czemu możemy kontrolować pozostałą ilość nici na szpuleczce
   
   Polecam kliknąć przycisk Subskrybuj w moim nowym kanale YouTube, ponieważ poprzedni, czyli Bezdomna Szafa będę powoli wygaszać.

2. poziomej osi obrotu
   Częściej znajdują zastosowanie w maszynach przemysłowych. Szpuleczka umieszczana jest w bębenku, tak jak to ma miejsce w chwytaczu wahadłowym. Wszystko metalowe, konstrukcja bardzo wytrzymała i cicha podczas pracy.

Czółenkowe wiązanie ściegu

W najstarszych maszynach nie było chwytacza, który zabierałby nitkę i zapętlał wokół bębenka, to właśnie czółenko biegało pod płytką ściegową, w całości przechodząc przez pętlę. W pierwszym modelu maszyny Howe’a, czółenko wykonywało ruch prostoliniowy, jak krosnach tkackich, podobno bardzo hałasowało przy tym. Dopiero później udoskonalono ten mechanizm, pozwalając mu pracować po łuku (na filmie), co pozwoliło na cichszą i zarazem nieco szybszą pracę maszyny. Polecam zainteresowanym, niezwykle ciekawą książkę Ruth Brandon – „Singer i maszyna do szycia miłość, marzenia, kapitalizm”.

* * *

Specjalnie na potrzeby tego wpisu, nagrałam filmik pokazujący pracę chwytaczy w różnych maszynach łącznie z opisami, więc teraz jak nie będziesz wiedzieć, który rodzaj chwytacza ma zamontowany Twoja (czy czyjakolwiek) maszyna, to wystarczy że spojrzysz jaki ruch wykonuje podczas pracy – obraca się, czy waha? Przypomnij sobie wpis i mam nadzieję, że więcej nie będziesz mieć więcej wątpliwości.

Polecam kliknąć przycisk Subskrybuj w moim nowym kanale YouTube, ponieważ poprzedni, czyli Bezdomna Szafa, będę powoli wygaszać.

Stopki do maszyny i ich uchwyty, czyli wysokie mocowanie i niskie mocowanie

Teraz przejdźmy do stopek i rodzaju ich mocowania w maszynie. Jeżeli jesteś początkująca, to prawdopodobnie spotkałaś się z obcym dla Ciebie terminem – wysokie lub niskie mocowanie stopki. Mocowanie, to nic innego jak wysokość, na której przykręca się śrubą uchwyt stopki (luźny bądź na stałe ze stopką) do trzpienia podnośnika stopki. Jeżeli zdejmiesz stopkę i opuścisz dźwignię podnośnika, to przy niskim mocowaniu odległość do ząbków transportera będzie mniejsza (ok. 1,5cm), a przy wysokim mocowaniu odległość będzie większa (ok. 2,5cm). Tę odległość uzupełnia uchwyt stopki wysoki lub niski.

System montowania stopek

Sam system montowania stopek możemy jeszcze podzielić na kilka sposobów.

• Stopki stałe – uchwyt stopki, jak i sama stopka są ze sobą nierozerwalnie połączone i aby wymienić taką stopkę, należy odkręcić śrubę trzymającą uchwyt i wymienić całość.
• Stopki wymienne z wąskim systemem montowania – te jest już łatwiej wymienić, wystarczy że pociągniemy stopkę mocno w dół i założymy inną do tego samego uchwytu. Wymaga użycia nieco większej siły, ale nie trzeba odkręcać śruby, więc jest znacznie szybciej.
• Stopki wymienne z systemem typu Matic – najwygodniejszy sposób montowania. Uchwyt stopki wyposażony jest w dźwignię lub guziczek, po naciśnięciu którego blokada stopki jest zwalniana i stopka odpada, a Ty możesz założyć kolejną. Nie trzeba używać żadnej siły, więc wymiana tych stopek jest dziecinnie prosta.

Jeżeli masz stopki stałe, albo z wąskim mocowaniem, a pragniesz korzystać z dobrodziejstwa Matic, może wystarczyć, że dokupisz uchwyt o odpowiedniej wysokości i sprawa będzie załatwiona. Polecam, jednak upewnić się najpierw u sprzedawcy.
UWAGA: jeżeli macie Singera – doczytajcie do końca wpisu, bo tutaj może kryć się paskudny haczyk.

Ot i cała filozofia, ale żeby Ci to bardziej zobrazować, przygotowałam zdjęcia z opisami. 

Rodzaje stopek maszynowych

Stopki mają jakieś tam swoje przeznaczenie i tutaj podam przykładowe, najczęściej spotykane. Do czego jednak Ty je wykorzystasz, to już tylko od Ciebie zależy. Zasada jest jedna -mają ułatwiać Ci szycie!
Może być tak, że jesteś posiadaczką tylko jednej, jedynej złotej stopki uniwersalnej zwaną nartami (Kasieńka, pozdrawiam) i śmigasz na niej jak Justyna Kowalczyk oraz Adam Małysz razem wzięci i po nic Ci ta cała reszta, to pomiń tę przydługą listę numerowaną 😉

1. do wszywania wypustki. Inna nazwa wypustki, to biza lub kedra (to bardziej w kaletnictwie spotykan nazwa).
2. do ściegów satynowych i ozdobnych oraz aplikacji
3. do ściegu prostego
4. do zamków zwykłych. Przy dobrej gimnastyce i niejakiej wprawie, również nadaje się do wszywania zamków krytych
5. do zamków zwykłych wąska
6. uniwersalna
7. do ściegów ozdobnych. Przezroczysta stopka z prowadnikami ułatwia prowadzenie ściegów równolegle względem siebie
8. do guzików
9. do zamków krytych
10. do zamków krytych z noskiem (wolę tę z noskiem)
11. do ściegów overlockowych
12. w instrukcji opisana jako stopka do obrabiania narożników
13. do ściegów overlockowych – z kompletu Łucznika
14. stopka krawędziowa
15. stopka z centralnym prowadnikiem do stebnowania lub pikowania w szwie oraz do ściegu krytego
16. do naszywania kordonka lub gumonici
17. do naszywania cienkich sznureczków, robienia szczypanek.
18. do obrębiania – z zestawu Łucznika
19. do obrębiania – z zestawu Janome
20. do ściegów satynowych
21. uniwersalna 
22. do ściegów satynowych oraz naszywania aplikacji
23. wąska do zamków zwykłych
24. do marszczeń
25. do wszywania zamków krytych
26. uniwersalna
27. do ściegów satynowych i elastycznych oraz aplikacji
28. do obszywania dziurek za pomocą zygzaka
29. wąska do ściegu prostego. Łatwo się przy jej pomocy wszywa zwykłe suwaki.
30. wąska do wszywania suwaków zwykłych

Skąd mam wiedzieć, czy stopki w sklepie internetowym
będą pasować do mojej maszyny?

Czy powyższa wiedza wystarczy Ci, aby na jej podstawie wiedzieć, czy stopka z jakiegoś sklepu internetowego będzie pasować do Twojej maszyny?

I tak, i nie.

Niestety, nie jest to takie oczywiste. Nie wystarczy wiedzieć, że mamy wysoki uchwyt z systemem montowania Matic, aby jednoznacznie określić, że taka i taka stopka na pewno jest dla Twojej maszyny idealna. Trzeba jeszcze znać maksymalną szerokość ściegu, a i to nie zawsze może okazać się wystarczającą informacją!

Przykładem niech będzie stopka overlockowa. System Matic się zgadza, stopka pasuje, a igła jednak nie uderza gdzie powinna. Obydwie maszyny mają maksymalną szerokość ściegu 7mm, tak Łucznik Helena jak i Janome MC7700 (w nowszych nawet 9mm, ale na szczęście tam mocowanie też jest jeszcze szersze, więc stopka po prostu nie pasuje).

Przy zakupie warto najpierw zapytać sprzedawcy, podając model maszyny. Jeżeli osoba w sklepie nie wie jakie do danej maszyny pasują stopki (kiepsko jak nie wie), albo maszyna jest „dzika” typu china-no-name (tutaj, to nawet święty może nie wiedzieć), podajmy:

• jaki ma typ mocowania – niski, czy wysoki
• jaka jest maksymalna szerokość ściegu (najszerszy zygzak Ci to powie).

To w większości przypadków powinno rozwiązać problem.

„W większości”, to dobre określenie, ponieważ istnieje jeszcze taki system mocowania jak ukośny. Ten rodzaj mocowania posiada chyba (?) tylko Singer. Nie wiem jak wiele maszyn wypuścili z takim systemem, ale ja akurat taką posiadam. Nawet jeżeli stopka na wysokość będzie teoretycznie pasować, to i tak nie bardzo da się szyć ze względu na skos i tutaj żadne zmiany uchwytów nie zdadzą egzaminu. Chyba, że istnieje skośny uchwyt z systemem Matic (?).

EDIT: Wychodzi na to, że istnieje i nie tylko Singer ma skośny uchwyt, ale Husqvarna również. Na tę informację zwróciła mi uwagę Ania. Dziękuję!

Podejrzewam, że nowe Singery mają już proste mocowanie… wysokie lub niskie, ale bez tego skosu, jednak nie jestem pewna. Jeżeli masz Singera z prostym mocowaniem, to daj koniecznie znać, czy faktycznie tak jest, bo akurat takiej maszyny w domu nie mam i ciężko mi sprawdzić na 100%.

Najlepiej więc kupować stopki do danego modelu maszyny lub takie, co do których mamy pewność, że pasują.

* * *

Jakie szpuleczki kupować, dowiesz się z tego wpisu.

* * *

Wszystkie teksty są pisane na bazie mojego własnego doświadczenia lub informacji zaczerpniętych z książek i przeze mnie sprawdzonych. Dokładam wszelkich starań, aby wpis był rzetelny i oferował Wam prawdziwą wiedzę, ale jestem tylko człowiekiem, więc istnieje ryzyko, że któreś informacje okażą się niepełne lub nie do końca jednoznaczne. Jeżeli zauważyłaś jakiś błąd w przekazie, to proszę nie krępuj się i napisz. Postaram się jak najszybciej to sprawdzić i ewentualnie wprowadzić poprawki. 
Jeżeli masz własne doświadczenia, które mogą coś wnieść do wpisu, to będzie nam wszystkim miło, jak się nimi podzielisz, wzbogacając jego treść dla kolejnych czytelników 🙂

* * *

Nad każdym postem z serii ABC pracuję dłużej, niż nad jakimkolwiek innym, w którym np. pokazuję uszytą dla siebie rzecz. Te posty są pisane wyłącznie z myślą o Was i dla Was. Za każdym razem staram się zawrzeć jak najwięcej informacji, opisanych prostym językiem i podanych w przystępnej dla każdego formie, więc bywa że tygodniami robię notatki, zdjęcia, czy filmy, aby o niczym nie zapomnieć.

To moja wiedza, którą się z Wami dzielę, więc odpowiedź zwrotna, czy to w formie komentarza, czy udostępnienia np. na Facebooku, jest dla mnie informacją, że te posty Wam się przydają i chcecie ich więcej. Pomijając wszystko, Wasze zaangażowanie jest dla mnie niezmiernie miłe i napędzające mnie do działania, więc nie dajcie się prosić 😉
Wiem, że platforma do zostawiania komentarzy może niektórych przerażać, ale warto się raz zarejestrować i pozostać na zawsze w kontakcie, a jeżeli jeszcze Cię nie przekonałam, to nie krępuj się zostawić po sobie ślad, pisząc do mnie o swoich odczuciach poprzez zakładkę „Kontakt”, to będzie naprawdę miłe 🙂

P.S.  – Filmy i zdjęcia zrobione są przeze mnie, natomiast animowane gify, pochodzą z zewnętrznych źródeł. Każdy gif jest podlinkowany i prowadzi do strony, na której go znalazłam.